Çocuklarda Bilgisayar veya Tablet kullanımı nasıl olmalıdır?
Çocuklarda Bilgisayar veya Tablet kullanımı nasıl olmalıdır? Günümüzde bilgisayarların telefonların ve tabletlerin hayatımızın temel parçalarından birisi olduğu sanırım hiçkimse tarafından itiraz edilemeyecek bir gerçektir. Son yıllarda olan gelişmelerle birlikte 10 yıl önce kullanılan bilgisayarların kapasitesinden çok daha yüksek cihazları artık ceplerimizin içinde görmek mümkün. Peki, hayatımızın büyük bir parçası olan ve daha büyük bir parçası olacak bilgisayarlarla, telefonla veya tabletler çocuğun tanışma yaşı ne olmalıdır? Son yıllarda sıklıkla yayınlarda bahsedilen bir ifadeden de bahsetmekte fayda vardır. İfadesel olarak bilgisayar, telefon ve tablet sanki birbirinden farklı kavramlar gibi görünmesine rağmen sıklıkla çalışmalarda aynı grupta ifade edilirler ve hepsi etkileşimli ekran olarak ifade edilirler.
Aslında bu konuda net bir yaş söylemek uygun olmayacaktır. Çocuğun yaşı ne olursa olsun kontrollü bir çevre içinde bilgisayar veya tablet kullanımı teşvik edilebilir. Ancak sanıyorum ki çoğu ailenin bu konudaki kaygısı çocuğun bilgisayarı veya tableti amacına yönelik olarak kullanmasından çok oyun amacı ile kullanmasına yöneliktir. Eğer dışarıda hareket ederek, gerçek kişilerle temas ederek oynana oyunların yerini pasif bir şekilde bilgisayar ve tableti karşısında geçirilen saatler almaya başlıyorsa bilgisayar veya tableti kullanımını katı şekilde kısıtlamakta fayda vardır. Tabii burada bazen sonuç davranışın yani diğer bir değişle saatlerini kapalı bir oda da ekran karşısında harcamanın temelinde nelerin olabileceğinden bahsetmekte fayda vardır. Bilgisayarın fişini çekmek bazen sorunu çözmek yerine daha belirgin sorunlara, aile içerisinde çatışmalara neden olabilir.
Aşırı bilgisayar veya tablet düşkünlüğünün en sık nedenlerinden birisi çocuğun ev içerisinde tercihlerinin sınırlı olmasıdır. Çocuk eve geldikten sonrasında zamanını geçirebilmek için az sayıda tercihe sahiptir. Anne ve baba ile temas kurabilir. Ders çalışabilir. Kardeşi varsa onunla zaman geçirebilir. Ev işlerinde anneye yardım edebilir. Veya bunların arasında en keyifli olabilecek bilgisayara veya tablete yönelebilir. Bu nedenle bu tercihleri arttırmak bazen bilgisayarın fişini çekmeye gerek kalmadan çözüm sunabilir. Bu tercihler bazen etkinliklere yönlendirmekten, aile içinde oynanabilecek basit oyunlara kadar çeşitlendirilebilir.
Çocuklarda Bilgisayar veya Tablet kullanımı nasıl olmalıdır?
Çocuklarda Bilgisayar veya Tablet kullanımı nasıl olmalıdır? Çoğu çocuğa bu tercihler sunulduğunda pasif bir şekilde saatlerini bir ekran karşısında harcamak tercih edilmez. Diğer yönden bazen “dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu” (DEHB), sosyal fobi gibi pek çok farklı psikiyatrik rahatsızlık bu düşkünlüğün temelini oluşturabilmektedir. Örneğin DEHB’si olan bir çocuğun yaşamındaki aldığı yenilgiler, karşılaştığı sosyal sorunların sonucunda dikkatini daha rahat sürdürebileceği renkli bilgisayar ekranına yönelmesi söz konusu olabilir. Benzer şekilde arkadaşları ve çevresi ile iletişimde sıklıkla sorun yaşayan çekingen bir çocuk sanal bir dünyada kendisine çok daha rahat yer edinebilir. Her iki durumda da bilgisayar ekranı sorunları aşmak yerine sadece anlık bir çözüm sunar ve uzun dönemde belki de ancak sosyal ortamlarda çözülebilecek sosyal sorunların çözülmesini engeller. Tabii bunun tersi bir durum da geçerli olabilir. Aşırı bilgisayar düşkünlüğü çocuğun sosyal gelişiminin önüne geçerek normal gelişim içerisinde çok hızı bir şekilde çözümlenebilecek sorunların bazen psikiyatrik rahatsızlıklar şeklinde sonuçlanmasına neden olabilir.
Aşağıda velilerin dikkat etmesi gereken noktalar özetlenmiştir:
- Taşınabilir bilgisayarlardan veya tabletlerden çok çocuğunuz için masaüstü bilgisayarları tercih edebilirsiniz. Bilgisayarların kullanım alanlarının sabit ve sizin gözetiminde olması sizden uzakta olmaması kontrolünüzü arttırabilir.
- Oyun amacı ile kullanılması durumunda belirli günler ve saatler içerisinde planlanması daha uygun olacaktır.
- Okul dönemlerinde ders motivasyonunu olumsuz yönde etkilenmemesi için hafta sonuna planlanması uygun bir tercih olabilir.
- Aşırı bilgisayar ve tablet düşkünlüğüne ilk müdahale çocuğa farklı tercihler sunmak olmalıdır. Bilgisayarın fişini çekmenin beraberinde getirebileceği birçok çatışmanın önüne geçilebilir.
- Aşırı bilgisayar ve tablet kullanımı çocuğun günlük yaşantısında belirgin bozulmalara neden oluyorsa mutlaka uzman yardımı alınız.
Çocuklarda Bilgisayar veya Tablet kullanımı nasıl olmalıdır?
Dr. Genco Usta
Çocuk ve Ergen Psikiyatrisi Uzmanı
Çocuk psikolojisi ve psikiyatrisi ile ilgili herşey....
cocukpsikiyatri.net - cocukpsikiyatri.info - cocukpsikiyatri.org