Çocuklarda Gece Korkuları

Çocuklarda Gece Korkuları

Çocuklarda Gece Korkuları sık görülür mü?
Çocuklarda Gece Korkularının nedenleri nelerdir?
Çocuklarda Gece Korkuları psikiyatrik bir sorun mudur? Psikiyatrik açıdan Çocuklarda Gece Korkuları önemli sorunlar mıdır?
Ailelerin ev içince Gece Korkuları ile ilgili neler yapmaları gerekir?

Yukarıdaki soruların yanıtını merak ediyorsanız doğru yerdesiniz. Bu makalenin sonunda çocuğunuzda gözlemlediğiniz gece korkuların muhtemel sebeplerini, ev içerisinde bu korkulara nasıl yaklaşmanız gerektiğini ve ne zaman profesyonel bir destek almanız gerektiğini öğrenebileceksiniz.

Çocuklarda Gece Korkuları sık görülen bir durum mudur?

Gece korkularının çocuklarda çok sık görüldüğünü söylemek yanlış olmayacaktır. Gece Korkuları Pek çok 3-4 yaş çocuğunda gelişimsel sürecin bir parçası olarak gözlemlenebilen normal bir durumdur. Yapılan çalışmalar 4-12 yaşları arasındaki çocukların %73.3 ünde gece korkularının görüldüğünü göstermektedir. Gözlemlenen gece korkusunun yaş gruplarına göre hesaplaması yapıldığında 4-6 yaş aralığında % 44.3, 7 – 9 yaş aralığında 32.1, 10-12 yaş aralığında ise %23.9 olarak saptanmıştır (1). Ergenlik döneminde de bu oranın yüzde 20- 30 aralığında olduğu düşünülmektedir (2). Diğer bir deyişle gece korkuları oldukça sık ve süregelen olma eğilimi olan sorunlardır. Ergenlik öncesinde her 3 çocuktan hemen hemen 2 sinde görülebilir.

Çocuklarda Gece Korkularının nedenleri nelerdir?

Gece korkuları için mutlaka nesnel bir sebep bulunma zorunluluğu yoktur. Pek çok kişi açısından karanlık belirsizliğin olduğu, öngöremediğiniz pek çok şeyi ifade eder. Çocuk açısından çoğu zaman ayrılma kaygısını da perçinleyen bir durumdur. Diğer yönden anne ve babalar yetişkin mantığı ile sıklıkla nesnel bir sebep arama eğilimindedir. Özellikle okul öncesi dönemde çocuktan illa ki bir sebebi net olarak göstermelerini isterler. Bu tutum düşündüğü herşeyin gerçek olduğuna inanışın hakim olduğu okul öncesi dönemde oldukça sakıncalıdır. Çocuklar korkularına mazeret olarak söyledikleri korkutucu objeleri düşünceleri ile var kılmaya başlar. Diğer yönden yine okul öncesi dönemde çocukların yüzde 90 ında görülebilen ayrılık kaygısı nedeniyle çocukların anne ve babaları ile aynı yatakta yatma istemleri ile gece korkuları karışabilir. Temelde anne ve babasında ayrılmak istemeyen çocuğa nesnel sebepler sunulduğunda, bir anda sorun kapının arkasında saklanan zombiler veya yatağının altına saklanan bir dinozor olabilir.

Çocuklarda Gece Korkuları psikiyatrik bir sorun mudur?

“Gece korkuları kaygı bozukluğundan olur, bu çocuklar öz güvensiz çocuklardır, mutlaka terapiler aldırmalısınız” diyerek kendi hastalarını yaratmaya çalışan yarı profesyoneller mutlaka olacaktır ancak mantıksal açıdan her 3 çocuktan 2 sinde görülen bir durum bir hastalık olamaz. Hatta psikiyatrik açıdan korkmayan 3 çocuktan birisi “Niçin korkmuyor?” konusu daha önemli olabilir. Diğer yönden yaşanan gece korkuları kaygı bozukluğuna eşlik ediyorsa, kişinin konforunda belirgin bozulmaya neden oluyorsa (anne ve babanın konforu değil !), çocukta yetersizlik düşüncelerine neden oluyorsa (ki bu düşünceler sıklıkla anne ve babanın düşüncesinin yansımasıdır) profesyonel destek alınması düşünülebilir.

Gece Korkuları ile baş etme kılavuzu (!)Ailelerin ev içince Gece Korkuları ile ilgili neler yapmaları gerekir?

1. Tüm çocukların yüzde 70 inden fazlasında görülen bir sorun çocuğunuzda da var. Onda psikolojik bir sorun bulma umudu ile hareket etmeden lütfen düşünün.

2. Yaşanan sorunun çocuğunuzun hayatının hangi alanlarında zorluklara neden olduğuna odaklanın. Acaba bu makaleyi kendi konforunuz için mi yoksa çocuğunuzun psikolojisi için mi okuyorsunuz tekrar düşünün.

3. Hala bu süreci yorumlamakta zorlanıyorsanız aynı yaşlarda kendi yaşadığınız korkularınızı hatırlamaya çalışın. Biraz empatinin kimseye zararı olmayacaktır.

4. Yaşanılan sorunun daha çok konfor ile ilgili olduğunu unutmayın. Bu nedenle alacağınız tedbirlerin sizin veya çocuğunuzun konforunu bozmasına izin vermeyin.

5. Küçük adımlarla ilerleyin. Hiç kimse yürümeyi koşarak öğrenmedi. Aşamalı olarak yalnız yatmaya yönelik basit bir program oluşturun. Gece korkularından dolayı sorun yaşayan bir çocukta uykuya dalana kadar yatağına yatmadan yanına oturmak, bu uygulamaya alıştıktan sonra (bu süre bazen 1 ay, bazen de 2-3 gün olabilir) ses mesafesine bir sandalye çekerek oturup uyumasını beklemek iyi bir başlangıç olabilir.

6. Pek çok aile gece uykuya dalmaları bir şekilde yönetebildiklerini ancak gece sık sık çocuklarının kendi yataklarına geldiklerinden yakınırlar. Böyle bir durumda yapabileceğiniz iki şey vardır; ya çocuğunuzu tekrar yatağına alıp onun uykuya dalmasını sağladıktan sonrasında yatağınıza dönmek, ya da sizin yatağınızda uyusa bile onu tekrar yatağına taşımak. Pek çok çocukta sabahları kendi yatağında uyanmanın kendilerine olan güvenlerini arttırdığını unutmayın.

7. Biraz motivasyon herkeste işe yarayacaktır. Oluşturulacak basit kendi yatağında uyanma takvimleri sonucu kazanılacak ödüller sürecin daha hızlı ilerlemesini sağlayabilir.

8. Onu ödülle cezalandırdığınız falan YOK! Eğer böyle düşünüyorsanız “Ay sonunda maaşımı alamayacağımı bilseydim işe gider miydim?” sorusuna odaklanın. Hayatın ödül ceza merkezli doğasına aykırı bir yetiştirme tarzının gerçeklik ile ilişkisi ne kadar olabilir sorusuna da ek olarak cevap bulmaya çalışabilirsiniz.

9. Tüm bunları yaptınız ancak hala sorununuza çözüm bulamıyorsanız kendinizi sorgulayın. Bazen eşi ile aynı yatağı paylaşmak istemeyen ebeveynlerin örtük davranışlarının yansıması çocuklarda gece anne ve baba ile yatma konusunda direncin temel sebebi olabilir.

10. Tüm metotları denemenize rağmen hala yol alamıyorsanız, çocuğunuzun yaşadığı sorun onun günlük yaşamını bozuyorsa, arkadaş ilişkilerini olumsuz yönde etkiliyorsa, aile ilişiklerini bozuyorsa, genel yaşam konforunu bozuyorsa profesyonel yardım alın.

Referanslar:

1. Fredrikson M, Annas P, Fischer H, Wik G. Gender and age differences in the prevalence of specific fears and phobias. Behaviour Research and Therapy. 1996; 34: 33-39.

2. Volková A, Dušková P. Specific Fears in Emerging Adulthood among Czech Undergraduate Students. Procedia - Social and Behavioral Sciences. 2015; 171: 487-493.

Dr. Genco USTA
Çocuk ve Genç Psikiyatri Uzmanı
cocukpsikiyatri.org - Ankara

Çocuk psikolojisi ve psikiyatrisi ile ilgili herşey....

Randevu için 0 312 466 38 00 - 0 542 466 38 88